Cách Làm Mật Rỉ Đường Tại Nhà & Công Nghiệp Chất Lượng, Đơn Giản Nhất

Mật rỉ đường – phụ phẩm giàu dưỡng chất từ quá trình chế biến đường – đang được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong nông nghiệp, chăn nuôi và công nghiệp. Trước nhu cầu sử dụng tăng cao, nhiều người bắt đầu quan tâm đến cách làm mật rỉ đường tại nhà nhằm tiết kiệm chi phí và chủ động nguồn cung. Vậy quy trình này có phức tạp không? Có gì khác biệt so với sản xuất công nghiệp? Bài viết sau của Hóa Chất Gia Hoàng sẽ hướng dẫn chi tiết cách làm mật rỉ đường, từ quy mô gia đình đến công nghiệp, giúp bạn hiểu rõ quy trình và dễ dàng áp dụng vào thực tế.

1. Nguyên liệu và thiết bị cần thiết

Nguyên liệu và thiết bị cần thiết làm mật rỉ đường

Để bắt đầu hành trình tự sản xuất mật rỉ đường, việc chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và thiết bị là vô cùng quan trọng. Dưới đây là danh sách chi tiết những gì bạn cần, cùng với những lưu ý quan trọng để đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng:

Nguyên liệu: 

• Mía: Đây là nguyên liệu chính, quyết định phần lớn đến chất lượng mật rỉ đường.
  • Chọn loại mía: Không phải loại mía nào cũng phù hợp để làm rỉ mật. Bạn nên ưu tiên các giống mía có hàm lượng đường cao, như mía tím, mía lau hoặc các giống mía chuyên dụng khác. Tìm hiểu kỹ về đặc tính của từng giống mía để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.
  • Độ chín: Mía đạt độ chín thích hợp sẽ cho lượng đường cao nhất. Mía quá non sẽ có vị chua, còn mía quá già thì lượng đường lại giảm. Mía chín thường có màu sắc tươi sáng, thân mập mạp và các đốt mía đều nhau.
  • Cách bảo quản: Mía sau khi thu hoạch cần được bảo quản đúng cách để tránh bị khô, mất nước hoặc lên men. Nên để mía ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Nếu bảo quản trong thời gian dài, có thể phun sương nhẹ để giữ ẩm.
• Nước: Nước là thành phần không thể thiếu trong quá trình sản xuất mật rỉ đường.
  • Nguồn nước sạch: Sử dụng nước sạch, không lẫn tạp chất hoặc hóa chất độc hại là yêu cầu bắt buộc. Nước máy đã qua xử lý hoặc nước giếng khoan đã được kiểm nghiệm là những lựa chọn tốt.
  • Đảm bảo vệ sinh: Các dụng cụ chứa nước và đường ống dẫn nước cần được vệ sinh thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn.
• Các chất phụ gia: Trong một số trường hợp, người ta có thể sử dụng thêm các chất phụ gia để cải thiện chất lượng mật rỉ đường. Tuy nhiên, việc sử dụng các chất phụ gia cần tuân thủ nghiêm ngặt về liều lượng và quy định an toàn thực phẩm.
  • Chất điều chỉnh pH: Có thể sử dụng vôi hoặc axit citric để điều chỉnh độ pH của nước mía, giúp quá trình nấu và cô đặc diễn ra thuận lợi hơn.
  • Chất chống oxy hóa: Vitamin C hoặc natri metabisulfit có thể được sử dụng để ngăn chặn quá trình oxy hóa, giúp mật rỉ đường giữ được màu sắc và hương vị tốt hơn.

Thiết bị (tùy quy mô)

• Máy ép mía:
  • Máy ép mía quay tay: Phù hợp với quy mô gia đình hoặc sản xuất nhỏ lẻ. Ưu điểm là đơn giản, dễ sử dụng và giá thành rẻ.
  • Máy ép mía công nghiệp: Thích hợp cho các cơ sở sản xuất lớn. Máy có công suất cao, ép mía nhanh và hiệu quả hơn.
• Nồi nấu:
  • Nồi inox: Dễ vệ sinh, không bị gỉ sét và an toàn cho sức khỏe.
  • Nồi gang: Giữ nhiệt tốt, giúp quá trình nấu diễn ra ổn định hơn. Tuy nhiên, cần bảo quản cẩn thận để tránh bị gỉ sét.
• Bếp:
  • Bếp than: Cho nhiệt lượng cao, giúp mật rỉ đường có hương vị đặc trưng. Tuy nhiên, cần đảm bảo thông gió tốt để tránh ngộ độc khí CO.
  • Bếp gas: Dễ điều chỉnh nhiệt độ, tiện lợi và sạch sẽ.
  • Bếp điện: An toàn, dễ sử dụng và có thể kiểm soát nhiệt độ chính xác.
• Dụng cụ đo:
  • Độ Brix: Dùng để đo hàm lượng đường trong nước mía và mật rỉ đường.
  • pH: Dùng để đo độ pH của nước mía.
• Thùng chứa, dụng cụ lọc: Thùng chứa cần sạch sẽ, đậy kín để bảo quản mật rỉ đường. Dụng cụ lọc (vải lọc, rây) dùng để loại bỏ cặn bã trong quá trình sản xuất.

Xem thêm: Tìm hiểu thành phần của mật rỉ đường gồm những chất gì

2. Quy trình làm mật rỉ đường tại nhà

Quy trình làm mật rỉ đường tại nhà

Với những nguyên liệu và thiết bị đã chuẩn bị ở phần trước, giờ là lúc chúng ta bắt tay vào thực hiện quy trình cách làm mật rỉ đường tại nhà. Quy trình này bao gồm 5 bước cơ bản, được trình bày chi tiết dưới đây:

Bước 1: Ép mía lấy nước

Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất, quyết định đến chất lượng và sản lượng mật rỉ đường.

Hướng dẫn cách ép mía

• Máy ép mía quay tay:
  • Chặt mía thành từng khúc ngắn, khoảng 20-30cm.
  • Tước bỏ vỏ mía (nếu cần) để đảm bảo vệ sinh.
  • Đưa mía vào máy ép, từ từ xoay tay quay để ép lấy nước.
  • Lặp lại quá trình ép 2-3 lần để vắt kiệt nước mía.
• Máy ép mía điện:
  • Chặt mía thành từng khúc ngắn, khoảng 20-30cm.
  • Tước bỏ vỏ mía (nếu cần) để đảm bảo vệ sinh.
  • Bật máy ép và đưa mía vào từ từ.
  • Máy sẽ tự động ép và cho ra nước mía.

Lưu ý về vệ sinh và an toàn:

• Rửa sạch mía trước khi ép để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.
• Vệ sinh máy ép mía thường xuyên để đảm bảo an toàn thực phẩm.
• Khi sử dụng máy ép điện, cần tuân thủ các quy tắc an toàn về điện.

Bước 2: Lọc nước mía

Nước mía sau khi ép thường chứa nhiều cặn bã và tạp chất. Việc lọc nước mía sẽ giúp loại bỏ các tạp chất này, giúp mật rỉ đường trong và sạch hơn.

• Sử dụng vải lọc hoặc rây:
  • Chuẩn bị một miếng vải lọc sạch hoặc rây lọc.
  • Đổ nước mía đã ép qua vải lọc hoặc rây.
  • Lặp lại quá trình lọc 2-3 lần để loại bỏ hoàn toàn cặn bã.
• Sử dụng than hoạt tính (nếu cần):
  • Nếu muốn khử màu và mùi của nước mía, bạn có thể sử dụng thêm than hoạt tính.
  • Cho một lượng nhỏ than hoạt tính vào nước mía đã lọc.
  • Khuấy đều và để yên trong khoảng 30 phút.
  • Lọc lại nước mía để loại bỏ than hoạt tính.

Bước 3: Nấu nước mía

Đây là bước quan trọng để làm bay hơi nước và cô đặc đường trong nước mía.

• Đun nước mía trên bếp:
  • Đổ nước mía đã lọc vào nồi.
  • Đun trên bếp với lửa vừa.
  • Hớt bọt thường xuyên để loại bỏ tạp chất.
• Kiểm tra độ Brix:
  • Sử dụng dụng cụ đo độ Brix để kiểm tra hàm lượng đường trong nước mía.
  • Khi độ Brix đạt khoảng 20-25, chuyển sang bước tiếp theo.

Bước 4: Cô đặc mật rỉ đường

Tiếp tục đun nước mía để cô đặc thành mật rỉ đường. Đun đến độ đặc mong muốn:

• Tiếp tục đun nước mía trên bếp với lửa nhỏ.
• Khuấy đều thường xuyên để tránh cháy.
• Kiểm tra độ Brix thường xuyên.
• Khi độ Brix đạt khoảng 75-80, tắt bếp.

Lưu ý khuấy đều:

• Việc khuấy đều giúp nhiệt độ phân bố đều, tránh tình trạng mật rỉ đường bị cháy ở đáy nồi.

Bước 5: Làm nguội và bảo quản

Sau khi cô đặc, cần làm nguội và bảo quản mật rỉ đường đúng cách để đảm bảo chất lượng.

• Để mật nguội tự nhiên:
  • Để mật rỉ đường nguội tự nhiên trong nồi.
  • Không nên làm nguội quá nhanh, vì có thể làm giảm chất lượng sản phẩm.
• Đổ vào thùng chứa sạch, đậy kín:
  • Sau khi mật rỉ đường nguội, đổ vào thùng chứa sạch, đậy kín.
  • Thùng chứa nên được làm bằng vật liệu không gây phản ứng với mật rỉ đường, như inox hoặc nhựa thực phẩm.
• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát:
  • Bảo quản thùng chứa mật rỉ đường ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
  • Nhiệt độ bảo quản tốt nhất là từ 20-30 độ C.

Xem thêm: Mật rỉ đường có độc không? Lợi ích của mật rỉ đường

3. Quy trình làm mật rỉ đường quy mô công nghiệp

Quy trình cách làm rỉ mật quy mô công nghiệp

Sản xuất mật rỉ đường ở quy mô công nghiệp đòi hỏi sự đầu tư lớn về thiết bị, công nghệ và quy trình quản lý chất lượng nghiêm ngặt. Dưới đây là quy trình sản xuất rỉ mật đường công nghiệp điển hình, bao gồm 5 bước chính:

Bước 1: Chuẩn bị mía

Chọn mía đạt tiêu chuẩn:

• Mía được chọn phải đạt các tiêu chuẩn về độ chín, hàm lượng đường, độ sạch và không bị nhiễm bệnh.
• Các nhà máy thường có quy trình kiểm tra chất lượng mía nghiêm ngặt trước khi đưa vào sản xuất.

Vận chuyển và bảo quản mía đúng cách:

• Mía cần được vận chuyển nhanh chóng đến nhà máy để tránh bị khô hoặc lên men.
• Mía được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và mưa.
• Các nhà máy thường có hệ thống kho bãi lớn để chứa mía.

Bước 2: Ép mía

Sử dụng hệ thống máy ép công nghiệp:

• Các nhà máy sử dụng hệ thống máy ép mía công nghiệp với công suất lớn, có thể ép hàng trăm tấn mía mỗi ngày.
• Hệ thống ép mía thường bao gồm nhiều trục ép, giúp vắt kiệt nước mía.

Tối ưu hóa quá trình ép:

• Các nhà máy luôn tìm cách tối ưu hóa quá trình ép để thu được lượng nước mía tối đa.
• Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả ép bao gồm áp lực ép, tốc độ ép và độ ẩm của mía.

Bước 3: Làm sạch nước mía

Sử dụng các phương pháp lọc và lắng cặn hiện đại:

• Nước mía sau khi ép thường chứa nhiều tạp chất, cần được làm sạch trước khi đưa vào nấu.
• Các phương pháp làm sạch nước mía bao gồm lọc, lắng cặn, ly tâm và sử dụng hóa chất.

Sử dụng hóa chất (nếu cần):

• Trong một số trường hợp, các nhà máy có thể sử dụng hóa chất để loại bỏ tạp chất hoặc điều chỉnh độ pH của nước mía.
• Các hóa chất thường được sử dụng bao gồm vôi, axit photphoric và chất trợ lắng.
• Việc sử dụng hóa chất phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn thực phẩm và môi trường.

Bước 4: Nấu và cô đặc

Sử dụng hệ thống nồi nấu chân không:

• Các nhà máy sử dụng hệ thống nồi nấu chân không để nấu và cô đặc nước mía.
• Nồi nấu chân không giúp giảm nhiệt độ sôi của nước mía, tiết kiệm năng lượng và hạn chế sự phân hủy đường.

Kiểm soát nhiệt độ và áp suất chặt chẽ:

• Nhiệt độ và áp suất trong nồi nấu được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo chất lượng mật rỉ đường.
• Các thông số này được điều chỉnh tùy thuộc vào loại mía, độ Brix của nước mía và yêu cầu về chất lượng sản phẩm.

Bước 5: Làm nguội và đóng gói

Sử dụng hệ thống làm nguội nhanh:

• Sau khi cô đặc, mật rỉ đường cần được làm nguội nhanh chóng để tránh bị biến chất.
• Các nhà máy sử dụng hệ thống làm nguội nhanh bằng nước hoặc không khí.

Đóng gói vào thùng chứa hoặc chai lọ theo quy cách:

• Mật rỉ đường được đóng gói vào thùng chứa hoặc chai lọ theo quy cách.
• Bao bì đóng gói phải đảm bảo vệ sinh, kín đáo và bảo vệ sản phẩm khỏi tác động của môi trường.

4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng mật rỉ đường

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng mật rỉ đường

Chất lượng mật rỉ đường không chỉ phụ thuộc vào quy trình sản xuất mà còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là những yếu tố quan trọng nhất:

• Chất lượng mía:
  • Độ chín: Mía đạt độ chín thích hợp sẽ cho lượng đường cao nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến độ Brix của mật rỉ đường. Mía non hoặc quá già đều làm giảm chất lượng sản phẩm.
  • Giống mía: Các giống mía khác nhau có hàm lượng đường và thành phần dinh dưỡng khác nhau. Việc lựa chọn giống mía phù hợp là rất quan trọng.
  • Điều kiện trồng trọt: Đất đai, khí hậu, chế độ tưới tiêu và phân bón đều ảnh hưởng đến chất lượng mía. Mía được trồng trong điều kiện tốt sẽ cho năng suất và chất lượng cao hơn.
• Quy trình sản xuất:
  • Vệ sinh: Vệ sinh là yếu tố then chốt trong quá trình sản xuất mật rỉ đường. Các thiết bị, dụng cụ và môi trường sản xuất phải được giữ gìn sạch sẽ để tránh nhiễm khuẩn và tạp chất.
  • Kỹ thuật nấu: Kỹ thuật nấu ảnh hưởng đến màu sắc, hương vị và độ đặc của mật rỉ đường. Việc điều chỉnh lửa, khuấy đều và hớt bọt đúng cách là rất quan trọng.
  • Kiểm soát nhiệt độ: Nhiệt độ quá cao có thể làm cháy đường, tạo ra các chất không mong muốn và làm giảm chất lượng sản phẩm. Nhiệt độ quá thấp có thể làm chậm quá trình cô đặc và tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển.
• Thiết bị:
  • Loại máy ép: Máy ép mía có hiệu suất ép cao sẽ giúp thu được lượng nước mía tối đa, từ đó tăng sản lượng mật rỉ đường.
  • Nồi nấu: Nồi nấu bằng inox hoặc gang có khả năng giữ nhiệt tốt và dễ vệ sinh sẽ giúp quá trình nấu diễn ra ổn định và an toàn.
  • Dụng cụ đo: Các dụng cụ đo độ Brix, pH và nhiệt độ chính xác sẽ giúp kiểm soát chất lượng sản phẩm một cách hiệu quả.
• Bảo quản:
  • Điều kiện bảo quản: Mật rỉ đường cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.
  • Thời gian bảo quản: Mật rỉ đường có thể bị biến chất theo thời gian. Thời gian bảo quản tối đa phụ thuộc vào điều kiện bảo quản và chất lượng sản phẩm ban đầu.

Qua bài viết này của Hóa Chất Gia Hoàng, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu chi tiết về quy trình cách làm mật rỉ đường ở cả quy mô gia đình và công nghiệp. Từ việc lựa chọn nguyên liệu, chuẩn bị thiết bị, thực hiện các bước sản xuất cho đến bảo quản sản phẩm, mỗi giai đoạn đều có những yêu cầu và lưu ý riêng. Để trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực sản xuất mật rỉ đường, việc học hỏi và cập nhật kiến thức là vô cùng quan trọng. Bạn có thể tìm đọc các tài liệu khoa học, tham gia các khóa đào tạo hoặc trao đổi kinh nghiệm với những người có cùng đam mê.

Nếu bạn đang tìm kiếm nguồn cung cấp hóa chất chất lượng cao cho ngành sản xuất mật rỉ đường, hãy liên hệ ngay với Hóa Chất Gia Hoàng. Chúng tôi cam kết cung cấp các sản phẩm chất lượng, an toàn và đáp ứng mọi yêu cầu của bạn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU GIA HOÀNG

• Địa chỉ: 33/111 Tô Ký, Phường Tân Chánh Hiệp, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh
• VPGD: 33/B4 Tô Ký, Phường Tân Chánh Hiệp, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh
• Email: hoangkimthangmt@gmail.com
• Website: https://ghgroup.com.vn 
• Hotline: 091604787