[Giải Thích] Tại sao bón vôi có thể khử chua cho đất

Bón vôi là một phương pháp quan trọng trong nông nghiệp để cải thiện chất lượng đất, đặc biệt là trong việc khử chua. Khi đất bị chua, hàm lượng ion H+ cao, gây cản trở sự phát triển của cây trồng. Tại sao bón vôi có thể khử chua cho đất ? Câu trả lời sẽ có ngay trong bài viết này của Hóa chất Gia Hoàng.

Nguyên nhân đất bị chua

Điểm qua những nguyên nhân khiến đất bị chua

Quá trình rửa trôi khoáng chất

Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến đó chính là quá trình rửa trôi các khoáng chất. Ở các vùng nhiệt đới, do lượng mưa lớn, nước mưa dễ dàng cuốn trôi các cation kiềm quan trọng như Ca²⁺, Mg²⁺, K⁺,... ra khỏi đất. 

Những khoáng chất này đóng vai trò trung hòa độ chua trong đất. Khi chúng bị rửa trôi, nồng độ ion H⁺ (axit) trong đất tăng lên, làm đất trở nên chua.

Sự mất cân bằng khoáng chất diễn ra khi các cation kiềm bị nước rửa trôi. Sự thiếu hụt này không chỉ làm giảm khả năng trung hòa axit mà còn làm tăng sự tích tụ của ion H⁺, tạo nên môi trường axit.

Đất chua dẫn đến việc cây trồng khó hấp thụ các dưỡng chất cần thiết. Ngoài ra, nồng độ H⁺ cao có thể làm tăng độ độc của các kim loại nặng như Al³⁺ và Fe²⁺, gây hại trực tiếp đến rễ cây và làm suy yếu khả năng phát triển của cây trồng.

Sử dụng phân bón hóa học 

Việc lạm dụng các loại phân bón chứa gốc axit, chẳng hạn như NH₄⁺ và SO₄²⁻, là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự gia tăng độ chua trong đất. Phân bón này không chỉ cung cấp dưỡng chất mà còn góp phần tăng lượng axit trong đất.

Khi các phân tử phân bón hóa học tan vào đất, các gốc NH₄⁺ và SO₄²⁻ sẽ phản ứng với nước và các chất trong đất, giải phóng các ion H⁺. Kết quả là đất ngày càng trở nên chua do sự tích tụ của các ion axit này.

Độ chua của đất tăng khiến cây trồng gặp khó khăn trong việc hấp thụ các dưỡng chất thiết yếu như P, Ca, và Mg. Đặc biệt, môi trường đất axit cũng làm giảm hoạt động của các vi sinh vật có lợi, gây ảnh hưởng đến chu trình dinh dưỡng trong đất.

Phân hủy chất hữu cơ

Quá trình phân hủy chất hữu cơ trong điều kiện yếm khí, tức là thiếu oxy, tạo ra các axit hữu cơ. Những axit này tích tụ trong đất, làm giảm độ pH và dẫn đến hiện tượng đất chua.

Trong điều kiện thiếu oxy, vi sinh vật phân hủy chất hữu cơ sẽ tạo ra các hợp chất như axit acetic và các loại axit hữu cơ khác. Các hợp chất này không chỉ làm giảm độ pH của đất mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc và hệ vi sinh vật trong đất.

Khi đất trở nên chua do sự tích tụ của axit hữu cơ, các quá trình sinh học trong đất bị ảnh hưởng. Vi sinh vật có lợi hoạt động kém hiệu quả, cây trồng gặp khó khăn trong việc hấp thụ dinh dưỡng, và cấu trúc đất bị suy giảm, dẫn đến việc cây trồng sinh trưởng kém và năng suất giảm.

Tác hại của đất chua đối với cây trồng

Đất chua gây ra tác hại gì đối với cây trồng?

Bên cạnh thắc mắc tại sao bón vôi có thể khử chua cho đất, tác hại của đất đối với cây trồng cũng khiến rất nhiều người quan tâm. 

Đất chua ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây trồng. Đất có độ chua cao làm tăng nồng độ các ion độc hại như Al³⁺, Fe²⁺, và Mn²⁺, gây cản trở sự phát triển của rễ cây. Khả năng hấp thụ các dưỡng chất quan trọng như P, Ca, và Mg của cây trồng cũng bị suy giảm. Đất chua cũng làm giảm hoạt động của các vi sinh vật có lợi, ảnh hưởng đến quá trình phân giải chất hữu cơ và cố định đạm trong đất.

Tại sao bón vôi có thể khử chua đất ?

Tại sao bón vôi có thể khử chua đất

Phản ứng hóa học trung hòa axit:

Khi rắc vôi bột CaO lên đất, vôi sống phản ứng với nước tạo thành vôi tôi [Ca(OH)₂], có tính kiềm mạnh. Phản ứng này trung hòa các axit trong đất, giúp giảm độ chua. Phương trình phản ứng chính như sau:

CaO + H₂O → Ca(OH)₂ 

Ca(OH)₂ + 2H⁺ → Ca²⁺ + 2H₂O

Cung cấp canxi cho đất

Ngoài việc trung hòa axit, vôi sống còn cung cấp Ca²⁺ cho đất, cải thiện cấu trúc đất, giúp tăng khả năng giữ nước và dinh dưỡng, tạo điều kiện tốt hơn cho sự phát triển của cây trồng.

Tại sao người ta rắc vôi sống lên đất chua ?

Bón vôi cho đất chua mang lại những lợi ích gì?

Bón vôi lên đất mang lại vô vàn lợi ích như:

Vôi cung cấp Canxi cho cây

Vôi cũng cung cấp Canxi, một nguyên tố quan trọng giúp củng cố thành tế bào, tránh tình trạng cây dễ đổ ngã hay trái bị nứt. Thiếu Canxi có thể khiến đọt non biến dạng, quăn queo và chết khô. Bên cạnh đó, Canxi còn giúp giải độc cho cây và tăng khả năng chống chịu với các điều kiện khắc nghiệt.

Ức chế sự phát triển của nấm bệnh

Một tác dụng quan trọng khác của việc bón vôi là ức chế sự phát triển của nấm bệnh. Đất chua tạo điều kiện thuận lợi cho nấm gây hại, nhưng tại sao người ta rắc vôi sống lên đất chua ?

Lý do là vì vôi có tính sát khuẩn mạnh, giúp tiêu diệt nấm bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, cần thận trọng vì việc sử dụng quá nhiều vôi có thể làm hại các vi sinh vật có lợi và giun đất trong đất.

Ngăn chặn sự suy thoái của đất

Ngoài ra, bón vôi giúp ngăn chặn sự suy thoái của đất, đặc biệt ở những vùng đất phèn hay đất canh tác lâu năm. Vôi bột, khi bón vào đầu mùa mưa, sẽ giúp phục hồi cấu trúc đất, giữ cho đất không bị rời rạc hay thiếu thông thoáng.

Khử tác hại của mặn

Một lợi ích nổi bật khác của vôi là khử tác hại của mặn. Khi đất bị nhiễm mặn, cây không thể hấp thụ nước và dinh dưỡng, nhưng việc bón vôi nung (CaO) giúp rửa mặn và phục hồi đất. Vôi cũng góp phần phát huy hiệu quả của phân bón bằng cách thúc đẩy sự phân hủy chất hữu cơ, giảm tình trạng ngộ độc hữu cơ và bảo vệ chất mùn khỏi bị rửa trôi.

Tuy nhiên, cần sử dụng vôi một cách hợp lý, vì bón quá nhiều có thể gây tác hại cho đất và hệ sinh thái.

Lưu ý khi bón vôi khử chua đất

Những điều cần lưu ý khi dùng vôi cho đất bị chua

Việc bón vôi cho đất với liều lượng hợp lý và đúng kỹ thuật sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cả cây trồng và đất canh tác. Vậy, bón vôi như thế nào để đạt hiệu quả tối ưu? Bà con có thể tham khảo các hướng dẫn cụ thể dưới đây.

Bón vôi phù hợp với từng loại đất trồng

Mỗi loại vôi sẽ thích hợp với từng loại đất khác nhau, và mỗi loại đất cũng yêu cầu một lượng vôi cụ thể để cải tạo, giúp đất trở nên tơi xốp và tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng. Để xác định loại đất, bà con nên dựa vào độ pH của đất, từ đó biết cách sử dụng vôi đúng liều lượng, đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Đối với những loại đất có độ chua cao, cần bón nhiều vôi hơn so với đất ít chua. Bên cạnh đó, đất sét thường đòi hỏi lượng vôi lớn hơn so với đất cát do hàm lượng dinh dưỡng và độ pH của đất sét thường thấp hơn.

Bón vôi đúng liều lượng

Liều lượng bón vôi là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến khả năng cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng. Mỗi loại đất có khả năng hấp thụ dinh dưỡng khác nhau, do đó, cần điều chỉnh lượng vôi bón sao cho phù hợp với hàm lượng hữu cơ và dinh dưỡng trong đất. Dưới đây là bảng tham khảo liều lượng bón vôi tương ứng với từng loại đất:

Bón vôi đúng thời điểm

Bên cạnh liều lượng, thời điểm bón vôi cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quá trình cải tạo đất.

• Đối với vườn cây chưa thu hoạch, có thể bón vôi bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng tốt nhất là vào đầu mùa mưa.
• Với cây ăn quả, bón vôi sau khi thu hoạch và kết hợp các biện pháp như tỉa cành, bón phân, và phòng trừ sâu bệnh.
• Ở những khu vực mưa thường xuyên hoặc canh tác cây ăn quả có múi, nên bón vôi sau các cơn mưa để đạt hiệu quả cao.
• Trên ruộng lúa, bón vôi bột trước khi gieo sạ từ 15 – 20 ngày để khử phèn và khử trùng đất trồng.

Bón vôi đúng cách

Bón vôi đúng kỹ thuật không chỉ giúp cải tạo đất mà còn tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Quy trình bón vôi chuẩn như sau:

• Rải đều lượng vôi phù hợp lên đất.
• Dùng cuốc xới đất sâu khoảng 5 – 10cm để trộn đều vôi.
• Tưới nước để tạo độ ẩm, giúp vôi hòa tan và phát huy tác dụng.

Xem thêm : Cách bón vôi cho hoa hồng đúng chuẩn, đầy đủ quy trình

Đối với cây ăn quả, cây công nghiệp ngắn ngày hay những khu vực cần khử trùng, nên sử dụng máy phun vôi để vôi được phân bố đều trên diện tích rộng.

Từ các phân tích trên, có thể thấy rằng đất bị chua do quá trình rửa trôi khoáng chất, lạm dụng phân bón hóa học và phân hủy chất hữu cơ trong điều kiện yếm khí đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cây trồng. Đất chua không chỉ làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất mà còn tạo môi trường độc hại cho rễ cây, ảnh hưởng đến sinh trưởng và năng suất. Để khắc phục tình trạng này, cần có những biện pháp cải tạo đất phù hợp, đặc biệt là sử dụng vôi sống để trung hòa axit, cung cấp khoáng chất thiết yếu cho cây trồng.

Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu tại sao bón vôi có thể khử chua cho đất. Nếu quý khách hàng có nhu cầu mua vôi bột số lượng lớn, vui lòng liên hệ với Hóa chất Gia Hoàng theo thông tin dưới đây.

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ XUẤT NHẬP KHẨU GIA HOÀNG

Địa chỉ: 33/111 Tô Ký, Phường Tân Chánh Hiệp, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh

VPGD: 33/B4 Tô Ký, Phường Tân Chánh Hiệp, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh

Email: hoangkimthangmt@gmail.com

Website: https://ghgroup.com.vn

Fanpage: www.facebook.com/congtyhoachatgiahoang

Youtube: www.youtube.com/channel/UCBOSTqeC0m1Slv_YYqWh9hQ

 Hotline: 0916047878